Mercredi 29 décembre 2016
La soirée à l’auberge a été sonore. J’étais seul dans la chambre, mais les voisins faisaient beaucoup de bruit. Ca s’est quand même arrêté vers minuit.
Le matin, je suis sorti pour trouver un endroit accueillant. Après un bon moment, j’ai fini par trouver un avec possibilité d’avoir un café et une crêpe aux champignons.
Ensuite, j’ai attendu Constantin à l’auberge. Il m’a fait visiter une partie de la ville, où se trouvaient le premier fort, il y a quatre cents ans. Il m’ aussi expliqué l’histoire des armoiries de la ville. La dernière version représente un cheval prêt à grimper sur une jument. C’est sans doute une erreur.
Nous retrouvons un autre espérantiste devant le musée de l’oppression . Je prends une visite guidée en anglais. Le musée consiste en un couloir et quatre salles au sous-sol d’un immeuble ayant été occupé par le NKVD. Jusqu’en 1944.
Des photos, une cellule reconstituée, des textes, dont deux fameux :
-un fixant les quotats d’exécutions et de déportations à atteindre.
-une lettre de Staline et Molotov demandant l’augmentation des quotas prévus.
Un aspect que je ne connaissais pas de la grande terreur (1936-1938) est son aspect « purification ethnique » contre les gens d’origine allemande ou polonaise, établis dans la région. Tous les hommes d’un village polonais auraient disparu.
Il y avait aussi des camps spéciaux pour les épouses des pressentis coupables.
Parmi les histoires horribles : celle d’un site d’exécution prés de la rivière. En 1971, l’érosion par la rivière a fait apparaitre un charnier. Pendant deux semaines, deux bateaux ont « nettoyé » la berge au jet d’eau, puis lesté les corps qui surnageaient.
Ensuite, nous allons manger avec Constantin dans un petit restaurant prés de l’université. Sur une avenue menant à l’université, se trouve un statue de Kirov, dirigeant communiste assassiné en 1936. La statue n’a pas été enlevée. Kirov aurait étudié ici, et était le « protecteur « de cette université. Une tradition dit que pour réussir un examen, il faut mettre des bottes à la statue ;
Nous occupons le reste du temps disponible à regarder les belles maisons en bois, qui laissent lentement la place à des immeubles en brique rouge. L’ancien maire, ex PCUS et d’origine allemande protégeait ce patrimoine. Le nouveau s’en occupe moins ; Il est à craindre que ce bel aspect de la ville disparaisse. J’aurais eu de la chance de pouvoir photographier ces maisons avant leur destruction.
Je reprends mon train pour Novossibirsk dans la soirée. Il y a quatre heures de décalage horaire avec Moscou. J’ai laissé ma montre à l’heure de Moscou, puisque les horaires des trains sont en heure de Moscou.
A l’arrivée, je rencontre Katerina et un autre espérantiste dans le métro. Ils venaient au devant de moi, Katerina ayant oublié son téléphone portable au bureau. Nous avions rendez-vous à une station de métro.
Nous faisons un bout de chemin en métro, et terminons en voiture. Katerina ne conduit pas car elle a bu du cognac. Ici, la tolérance est zéro.
Nous arrivons à l’auberge où vont loger les espérantistes venant à la rencontre de nouvel an. J’aurais eu beaucoup de mal à trouver seul.
Nous allons manger chez Katerina, la responsable du groupe d’espéranto de Novossibirsk. Elle nous fait une démonstration avec son chien, qui comprend une vingtaine d’instructions en russe.
Et c’est le retour à l’auberge. Un autre occupant de la chambre est occupé avec son téléphone, comme tout à l’heure.

Jaŭdon la 29an de decembro 2016
Vespere en la gastejo estis bruo. Mi estis sola en la ĉambro, sed la najbaroj faris bruon. Ili tamen haltis ĉirkaŭ noktomezo.
Matene mi eliras por trovi bonveniganta loko. Post momento, mi fine trovas unu kun ebleco trinki kafon kaj man ĝi patkuko kun fungoj.
Mi atendas Constantin an la gastejo. Li montras al mi la parto de la urbo kie la unua fortikaĵo situas, kvar cent jaroj anta ŭe. Li ankaŭ rakontas al mi la historion de la emblemo de la urbo. La lasta versio estas ĉevalo preta grimpi sur ĉevalinon. Tio estas verŝajne eraro.
Ni renkontas alian Esperantison antaŭ la Muzeo de subpremado. Mi prenas gvidata vizito en la angla. La muzeo konsistas el kvar ĉambroj kaj koridoro en la kelo de konstruaĵo kio estis okupita de la NKVD. ĝis 1944.
Mi vidas bildojn, kaj tekstojn, du el ili famaj:
-unu kun skribita nombron de ekzekutontoj kaj deportontaj.
-un leteron el Stalino kaj Molotov petanta kreskigi la nombron.
Unu aspekto kiu mi ne sciis de la Granda Teruro (1936-1938) estas la "etna purigado" kontraŭ personoj de germana aŭ pola origino, lo ĝantaj en la areo. Ĉiuj viroj de pola vilaĝo malaperus..
Ekzistis ankaŭ specialaj malliberejo kampoj por edzinoj de kondamuloj.
Inter la teruraj rakontoj: tiu de ekzekut ejo proksime de la rivero. En 1971, la erozio de la rivero eligis komunan foson. Dum du semajnoj, du ŝipoj "purigis" la banko per ŝpruco, kaj balastis la korpoj kiuj flosis.
Tiam ni manĝas kun Constantin en malgranda restoracio apud la universitato. Sur avenuo kondukanta al la universitato, estas statuo de Kirov, komunista gvidanto murdita en 1936. La statuo ne estis forigita. Kirov studis tie, kaj fari ĝis la "protektanto" de la universitato. Tradicio diras ke por sukcesi ekzamenon, oni devas meti botojn al la statuo;
Ni okupas la cetera tempo disponebla rigardantaj la belajn lignajn domojn kiuj malrapide cedas laplaco al konstruaĵoj en ruĝaj brikoj. La eksa urbestro, iama PCUS kaj de germana devena protektantis ĉi heredaĵo. La nova okupi ĝas malpli pri tio.; Oni timas, ke tiu bela parto de la urbo malaperas. Mi havis la ŝancon por foti tiujn domoj antaŭ iliaj detruoj.
Mi prenos mian trajnon al Novosibirsk vespere. Estas kvar-hora tempo diferenco kun Moskvo. Mi lasis mian horloĝon je la horo de Moskvo, ĉar la trajno horaroj estas en Moskvo tempo.
Mi renkontas Katerina kaj alia Esperantisto en la metroo. Normale ni devis renkonti ĝi al metroo stacidomo. Ili venis al mi renkonte ĉar Katerina forgesis sian poŝtelefonon ĉe sia oficejo.
Ni iras metroe kaj fine per aŭto. Katerina ne kondukas ĉar ŝi trinkis brandon. Tie, toleremo estas nulo.
Ni alvenas al la gastejo gastiganta la Esperantistoj kiuj venas al la nova jaro kunveno. Mi malfacile trovus ĉu mi estus sola.
Ni man ĝas ĉe Katerina, la estrino de la esperanto grupo de Novosibirsk. Ŝi montras al ni manifestacio videĴon kun sia hundo, kiu komprenas dudek instrukcioj en la rusa.
Kaj mi revenas al la gastejo. Alia ocupante de la ĉambro estas okupata kun lia telefono, kiel antaŭ