jour précédent antaŭa tago

Samedi 5 janvier 2013 BERLIN

Sabaton la 5an de januaro 2013 BERLINO

Il y a un circuit de l’ex-Berlin-Est, à pied, commenté en français, une fois par semaine, C’est le samedi à dix heures. J’y vais. Le départ est à Pozdamer Platz. Je suis le seul client !. En attendant, je peux regarder le socle prévu pour une statue de Karl Liebknecht, fondateur de parti communiste allemand. Comme l’endroit s’est trouvé dans l’ancienne partie ouest de Berlin, la statue n’a jamais été faite. Me voici parti en visite avec une guide particulière francophone. Elle doit avoir une vingtaine d’années, et me raconte l’histoire de Berlin qu’elle n’a pas vécue. Nous regardons quelques fragments du mur, puis Fredrichstrasse, où on passait la frontière, en sortant du métro. Puis Alexander platz où se trouvait le centre de l’état «République Démocratique Allemande », puis la Karl Marx allée, très large, permettant une circulation automobile fluide.
La visite se termine vers treize heures, ensuite, je mets le cap vers le camp de concentration de Sachenhausen, à Oranienburg. Le trajet est assez long : une heure de métro, suivi d’une demi-heure à pied. Je passe devant une permanence du parti « LINKE » (fusion de l’ex SED de la RDA et de dissidents de gauche du parti social-démocrate d’Allemagne de l’Ouest).
Je prends un audioguide en français, mais doit faire la visite assez rapidement, car la nuit tombe vers seize heures.
J’y apprends que :
-les gardiens étaient très jeunes : dix-huit à vingt et un ans. Il y avait deux équipes différentes : c’est qui étaient à l’intérieur, au contact des prisonnoers, et ceux qui qui étaient sur les miradors et à l’extérieur.
-il y avait des endroits où les prisonniers importants avaient des conditions de vie meilleures : petites maisons, cellules de prison.
-il y a eu des exécutions massives de prisonniers de guerre soviétiques (13 000).
-Il y avait « zone industrielle » avec une fosse d’exécution par balle, et « une station Z» avec une petite chambre à gaz, et des fours crématoires.
-Certains prisonniers allaient travailler à l’extérieur dans les usines environnantes.
-Il y avait une infirmerie : on y triait les malades : certains étaient soignés, d’autres euthanasiés. On y a suivi aussi une vingtaine d’enfants juifs à qui l’on avait inoculé des infections, et sur lesquels on testait des remèdes.
-Il y avait aussi le bâtiment de la pathologie, où on stockait les corps et pratiquait des autopsies. On exécutait les prisonniers pour lesquels on pensait que l’autopsie serait intéressante.
-De 1945 à 1950, le camp a été de nouveau utilisé par les soviétiques : ils y ont mis d’abord les anciens notables du régime nazi, puis les anciens officiers de l’armée allemande qui rentraient chez eux,, puis beaucoup de jeunes supposés hostile au régime d’occupation soviétique, puis de la RDA. La « station Z » n’a pas été utilisée à cette époque. Les morts étaient enterrés.
-Après avoir été utilisé comme hôpital pour soigner les soldats soviétiques atteint de maladies vénériennes, le camp est devenu un centre de stockage et d’entrainement de l’armée de la RDA. C’est à cette époque qu’ont été presque détruites les installations de la zone Z .
-A partir de 1961, le camp est devenu un mémorial, d’abord pour la résistance communiste, puis progressivement pour tous les autres qui y sont passés, en particulier les juifs.
Retour vers Berlin, après m’être perdu dans Oranienburg. Heureusement qu’il me reste des rudiments d’allemand pour demander mon chemin. A dix-sept heures, il fait nuit noire. Je m’arrête dans le quartier de Prenzlauer Berg au nord de Berlin, et mange une quiche et un gâteau avec une bière. Je vais mieux.
Au retour à l’auberge, mauvaise surprise : je n’ai plus mon guide du routard de Berlin. Je pense l’avoir laissé où j’ai mangé. J’y retourne. C’est fermé, mais la serveuse est en train de faire le ménage. Je lui demande par signe si elle n’a pas trouvé un livre, elle me fais signe que non. Je vais devoir me passer du guide, pour la fin de mon séjour à Berlin.

Estas unu piede gvide vizito de Oesta Berlino komentita en franca, unu fojo semajne, sabato je la deka matene. Mi iras tie. Foriro estas el « Pozdam platz ». Mi estas la sola kliento ! intertempe la foriro, mi povas rigardi la soklo kie unu statuo de Karl Lliebknecht ,fondinto de la germana komunista partio, devus estis metita. Kiel la loko estis en en antauxe Uesto-Berlino, Ĝi neniam estis farita. Nun mi iras por vizito kun unu gvistino, kiu eble aĝas du-dek jarojn kaj rakontas al mi la historio kiu ŝi ne vivis. Ni rigardas kelkajn fragmentoj de la muro, poste Fredrichstrasse kie oni trapasis la limon, elirante de la metro. Poste, Alexander platz kie estis la centro de la « Germana Demokratika republikon,(DDR en germana lingvo), poste la Karl Marx allee, tre larĝa, ebliganta fluida auto trafikon.
Vizito finiŝas ĉirkaŭ je la dek tri. Mi direktas min al koncentrejo de Sachenhausen en Oranienburg urbo. Vojiro estas longa : unu horo de metro, kaj unu duono de horo piede. Mi pasas antaŭ unu sidejo de la partio « LINKE », ( miksajo de l’eks SED de la DDR kaj kelkaj skismuloj de la sociala-demoikratika partio de la oesta germanio).
Mi prenas aŭdogvidilon en francia, sed devas viziti la kampo rapidete, car nokto alvenos ĉirkaŭ la kvara vespere (dek ses horoj)
Mi lernas ke :
-Gardistoj estis tre junaj : ekde dek ok ĝis du-dek unu jaroj. Estis du grupoj, tiuj kio estis interne de la kampo, kun kontakto kun malliberuloj, kaj tiuj kiu estis sur gvatturoj kaj ekstere.
-Estis lokoj kie gravaj malliberuloj pli bone vivis : dometoj kaj prizono cxambroj.
-Alvenis masivaj mortigitaj de sovietaj militkaptitaj (13 000)
-Estis « industria zono » kun mortiga foso per klugo, kaj « staciono Z » kun malgranda gasĉambro kaj kremaciformegoj.
-Kelkaj malliberuloj iris labori ekstere en ĉirkaŭitaj uzinoj.
-Estis flegejo : oni specigis malsanulojn : unu parto estis kuracitaj, la ali parto estis euxtanaziitaj. Oni sekvis du-dekopo da judaj infanoj al kiu oni havis inokuliti infektado kaj provis malsimilajn terapiojn.
-Estis patologia loko, kie oni metis korpoj, kaj nekrosiis kelkaln. Malliberuloj kies oni pensis ke nekrosio estus interesa estis rapide mortigitaj.
-Ekde 1945 gxis 1950, kampo estis denove uzita per sovietuloj : ili metis en ĝi, unua antaŭe eminentuloj de la nazia reĝimo, dua, oficiroj de la germana antaŭa armeo kiu revenis hejme, kaj poste junuloj supozeble estitaj kontraŭ la reĝimo en la oesta parto de germanio. Sed sovietuloj ne uzis « stacionon Z ». Mortigitoj estis enterigitaj.
-Post esti uzita kiel hospitalo por sovietaj soldatoj kiuj suferis de veneraj malsanoj, kampo devinis stokejon kaj trejniĝejon de armeo de DDR. En ĉi tiu tempo, estis preskaŭ destruitaj instalaĵoj de la staciono Z .
-Ekde 1961, kampo devenis memormonumenton, unue pri komunista rezisto, kaj progrese, pri ciuj aliaj kiu pasis tie, speciale judoj.
Revenvojaĝo al Berlino, post mi perdis min en Oranienburg. Felice, mi memoras iomete da germana lingvo, kaj povas demandi mian vojon. Je la kvina vespere, nokto estas kompleta. Mi haltas en Prenzlauer Berg kvartalo, norde de Berlino kaj manĝas kiŝon kaj kukon, kun biero. Mi fartas pli bone.
Denove en gastejo, malbonan surpizon : mi ne plu havas mian gvidlibron. Mi pensas havi forgesita ĝin en restoraĉio. Mi reiras tie. Estas fermita, sed kelneriro estas puriganta lokon. Mi demandas al ŝi, signe, ĉu ŝi trovis libron. Ŝi respondas signe ke ne. Mi devos fari sen gvidlibro dum la fino de mia restado en Berlino

pour voir les images en plus grand, cliquez sur celles-ci por vidi la imaĝojn pli grande, kliku sur tiuj ĉi

Fig073
Figure 73 Stele pour la statue de Karl Liebknecht
Figuro 73 Steleo pri statuo de Karl Liebknecht
Fig074
Figure 74 Alexander platz et la tour de la télévision
Figuro 74 Alexander platz kaj televizo turo
Fig075
Figure 75 Berlin: Alexander platz
Figuro 75 Berlino Alexander Platz
Fig076
Figure 76 Berlin Karl Marx allée
Figuro 76 Berlino Karl Marx strato
Fig077
Figure 77 Berlin: restes du mur
Figuro 77 Berlino postrestaĵo de la muro
Fig078
Figure 78 Orianenburg: siège de Die LINKE
Figuro 78 Orianenburg LINKE domo
Fig079
Figure 79 Sachsenhausen: entrée du camp
Figuro 79 Sachsenhausen: enirejo
Fig080
Figure 80 Sachsenhausen : baraques des prisonniers
Figuro 80 Sachsenhausen: loĝejoj de malliberuloj
Fig081
Figure 81 Sachsenhausen: mirador
Figuro 81 / Sachsenhausen: gvatturo
Fig082
Figure 82 Sachsenhausen: fours crématoires
Figuro 82 Sachsenhausen kremacifornegoj
Fig083
Figure 83 Sachsenhausen: plaque en mémoire des français
Figuro 83 Sachsenhausen: Enskriko pri francioj
Traduko :
Pasanta, menoru
Pli ol 8 500 francioj suferis en la koncentrejo de Sachsenhausen pro nazia barbareco cxar ili estis batalintaj por francio sendependeco kaj respubliko valoroj.